Środkowa epoka kamienia (mezolit) leśni traperzy (ok. 2 poł. X tysl. – 2 poł. VI tysl. p.n.e.)
 

Stałe ocieplanie się i wilgotnienie klimatu doprowadziło do zasadniczych zmian środowiska naturalnego. W omawianym okresie, określanym na obszarze Niżu Europejskiego jako mezolit, rozprzestrzeniły się lasy mieszane, obfitujące w różne gatunki roślin jadalnych oraz w zwierzynę łowną, zbliżoną do współczesnej. Powszechna dostępność pożywienia zapewniała coraz liczniejszym gromadom ludzkim bezpieczną egzystencję, opartą na rozwiniętym zbieractwie, myślistwie, ptasznictwie i rybołówstwie. Nowe warunki otoczenia spowodowały zmiany w sposobie życia i organizacji społecznej. Zamiast sezonowych, gromadnych polowań i przemieszczania się na znaczne odległości, polowano w najbliższej okolicy w małych grupach lub w pojedynkę. Wpływało to na większą stabilność osadnictwa i przywiązanie poszczególnych grup ludzkich do określonych obszarów. Ludność mezolityczna, która częściowo napłynęła do Wielkopolski z północy i zachodu, najchętniej osiedlała się na terenach o zróżnicowanej rzeźbie i dobrze rozwiniętej sieci wodnej. Z okresem tym wiążą się najstarsze w naszym regionie ślady praktykowania obrządku pogrzebowego, świadczące o rozwiniętym kulcie zmarłych i wierze w życie pozagrobowe.