Obecna wystawa jest kolejną stałą ekspozycją, ukazującą pradzieje Wielkopolski od początków osadnictwa ludzkiego aż po kres starożytności. Wiemy dzisiaj, że archeologia, badając pradzieje ludzkości, opiera się głównie na pozostałościach kultury materialnej i nie jest w stanie w pełni zrekonstruować życia dawnych społeczeństw we wszystkich jego przejawach. Tym niemniej, szczególne bogactwo zabytków archeologicznych w Wielkopolsce pozwala nam zarówno na stosunkowo dobre poznanie najdawniejszej przeszłości tego regionu, jak i na zilustrowanie pradziejów na naszej wystawie. Autorzy scenariusza skoncentrowali swój wysiłek na próbie zobrazowania kontekstu kulturowego, w jakim występowały zabytki archeologiczne, a co za tym idzie – starali się pokazać ich funkcję.
Na obecnej, nowej wystawie każda epoka posiada jeden lub kilka elementów przewodnich, wokół których zorganizowano pozostałe części ekspozycji, mające w skondensowanej formie przedstawić to, co w danej epoce najistotniejsze. Są to np. rekonstrukcje domów, groby oraz różnorodne konstrukcje (np. piece czy warsztaty), a także sceny figuralne.
Starsza epoka kamienia, epoka człowieka – łowcy i zbieracza, to szałas z toczącym się przed nim życiem grupy ludzkiej, z dwoma najistotniejszymi wówczas zajęciami: polowaniem i zbieraniem pożywienia, wraz z wytwarzaniem potrzebnych do tych czynności narzędzi, głównie krzemiennych.
W młodszej epoce kamienia, kiedy podstawą utrzymania staje się rolnictwo i chów zwierząt, akcentujemy tę bardzo istotną zmianę w gospodarce i jej wpływ na pozostałe aspekty życia, takie jak budowa stałych osad z drewnianymi domami, wytwarzanie naczyń ceramicznych, tkactwo czy wreszcie zmiany w obrządku pogrzebowym, manifestujące się budową okazałych grobowców z nasypami ziemnymi (kurhany) bądź z konstrukcjami kamiennymi (megality).
Z kolei epoka brązu, to – oprócz nowego surowca – rozkwit kultury materialnej, zmiany w systemie wierzeń, przejawiające się w dominacji ciałopalnego obrządku pogrzebowego, a także pojawienie się przy końcu tej epoki i na początku następnej, tj. epoki żelaza – zbudowanych z drewna, umocnionych osad czyli grodów, z których gród w Biskupinie należy do najlepiej poznanych.
Epoka żelaza przynosi również rozkwit specyficznego rytuału pogrzebowego, manifestującego się między innymi pojawieniem się grobów w formie kamiennych skrzyń z ustawianymi wewnątrz naczyniami (popielnicami), często zdobionymi wyobrażeniami twarzy ludzkiej (popielnice twarzowe), zawierającymi spalone kości zmarłych. W tym czasie na ziemiach Polski obserwujemy ekspansję Celtów, pod wpływem których dochodzi do znacznych przeobrażeń w kulturze ludów zamieszkujących Europę. Pojawiają się nowe wynalazki (koło garncarskie, ulepszone narzędzie do mielenia ziarna – żarno rotacyjne) oraz zmienia się świat wyobrażeń religijnych. W Wielkopolsce rytm zmian jest identyczny, jak na pozostałym obszarze Polski.
Polityczna i kulturowa ekspansja Rzymu intensyfikuje kontakty pomiędzy Europą środkową a krajami śródziemnomorskimi, doprowadzając do rozkwitu gospodarczego zamieszkujących je społeczności. Na wielką skalę rozwija się wytop żelaza i innych metali, kształtują się odrębne rzemiosła, kultura materialna staje się bardziej różnorodna i wyrafinowana.
Schyłek tej epoki, a ściślej – tej części epoki żelaza, następuje w V w. n.e., wraz z upadkiem Zachodniego Cesarstwa Rzymskiego iwędrówkami ludów Europy „barbarzyńskiej”, co doprowadza do wyludnienia Europy środkowej i objęcia jej w posiadanie przez Słowian. Moment ten wyznacza początek nowego okresu w dziejach Europy – średniowiecza.
