Marcin Kromer, Opis  Polski, 1577 rok

 

Wszystkich miłośników pieców kaflowych zapraszamy na wystawę „Czas rozpalić piec”. Temat kafli i pieców jest bardzo szeroki. Na wystawie prezentujemy jedynie wybór zagadnień, które – mamy nadzieję – okażą się interesujące dla naszych zwiedzających. Na początek pokazujemy drogę, jaką „pokonuje” glina zanim stanie się kaflem. Jest to możliwe dzięki unikatowym zdjęciom wykonanym wKaflarni Zduny koło Krotoszyna, gdzie od połowy XIX wieku kafle produkowane są metodą ręcznego formowania, tak jak to czynili garncarze przez wiele stuleci. Prezentowane fotografie oddają niepowtarzalną atmosferę tego miejsca i może tylko żal, że oglądając je nie można odczuć ciepła, jakie panuje we wszystkich pomieszczeniach kaflarni tuż po wygaszeniu pieców.

Na wystawie zgromadziliśmy zabytki ze zbiorów wielu muzeów, instytucji, pracowni archeologicznych i osób prywatnych, dzięki temu można zobaczyć kafle od tych najstarszych –  średniowiecznych, po najmłodsze – z końca XIX i początku XX w. Szerokie ramy chronologiczne prezentowanych eksponatów pozwalają zaobserwować zmiany, jakie zachodziły na przestrzeni wieków. Daje to także sposobność ukazania mnogości stosowanych wzorów i  pozwala zauważyć indywidualne odrębności kafli z różnych stanowisk. Warto w tym miejscu podkreślić, że te najmłodsze egzemplarze są elementem, który wiąże wystawę ze współczesnością, a przez to staje się ona bliższa naszemu indywidualnemu doświadczeniu. Pragniemy przede wszystkim, aby przesłaniem tej części ekspozycji było uświadomienie konieczności ratowania starych pieców, niejednokrotnie posiadających dużą wartość zabytkową. 

Naszą ideą było także pokazanie kafla jako elementu funkcjonującego w bryle urządzenia grzewczego. Zamysł ten, jakkolwiek trudny, bo na terenie Polski zachowało się niewiele zabytkowych pieców, zaowocował zebraniem interesującego materiału fotograficznego, który prezentujemy na wystawie.