październik 2010 – styczeń 2011

 

Stanowisko Kadero, położone jest 20 km na północny-wschód od Chartumu (Sudan) i 6,5 km na wschód od obecnego nurtu Nilu. Usytuowane jest na niewielkim wzniesieniu, które w odniesieniu do otaczającej go równiny ma około 2 m wysokości i zajmuje powierzchnię około 3 ha. Współrzędne geograficzne stanowiska wynoszą 15o45’15” szerokości geograficznej północnej i 32o36′ długości geograficznej wschodniej.

Stanowisko Kadero zostało po raz pierwszy zarejestrowane przez A. J. Arkella w 1940 r. Wówczas znana była tylko jego lokalizacja. Dopiero w 1955 r. H. N. Chittick opublikował artykuł, w którym opisał materiał zebrany z powierzchni stanowiska i ustalił jego chronologię na okres neolitu chartumskiego.
W latach 1972-2003 r., podczas których przeprowadzono łącznie 17 kampanii wykopaliskowych,  badania w Kadero prowadzone były z ramienia Stacji Archeologii Śródziemnomorskiej Uniwersytetu Warszawskiego w Kairze (dzisiejsze Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej im. K. Michałowskiego Uniwersytetu Warszawskiego) oraz Muzeum Archeologicznego w Poznaniu, pod kierunkiem prof. Lecha Krzyżaniaka.

Na stanowisku Kadero odkryto pozostałości osady i cmentarzyska neolitycznego oraz cmentarzyska kultury meroickiej. Pozostałością osady są 2 middeny (śmietniska) o łącznej powierzchni 0,6 ha usytuowane na przeciwległych krawędziach pagórka. Pochówki natomiast zarejestrowano na północno-wschodnim stoku pagórka i między middenami.

Osada w Kadero jest jedną z najlepiej przebadanych osad wczesnoneolitycznych w Sudanie. Stanowi doskonałe źródło informacji na temat środowiska naturalnego panującego w środkowym holocenie nad Nilem. Daje szeroki obraz życia codziennego, podstaw gospodarki oraz  sposobów wyrobu narzędzi pracy, broni, ozdób i naczyń. Analizy szczątków zwierzęcych i roślinnych dostarczyły najwięcej danych spośród badanych stanowisk w środkowym Sudanie. Różnorodność surowców znanych z tego stanowiska świadczy zaś o niezwykle dobrze rozwiniętym i rozległym systemem dalekosiężnej wymiany dóbr.

Cmentarzysko w Kadero jest natomiast jedyną tak szeroko przebadaną nekropolą wczesnoneolityczną w Sudanie. Różnorodne wyposażenie grobów – naczynia wysokiej klasy estetycznej i technicznej, naszyjniki z paciorków z karneolu, muszelek z Morza Czerwonego lub kości, bransolety, szpile kamienne, narzędzia kamienne i krzemienne, szlifowane kamienne głowice buław, palety kosmetyczne i wiele innych artefaktów – daje możliwość do wielostronnych analiz i badań.

Na chwilę obecną jest ono jedynym źródłem informacji o strukturze społecznej ludności wczesnej fazy neolitu chartumskiego. Daje bardzo ciekawy obraz piramidy społecznej, począwszy od nielicznej grupy tworzącej ówczesną elitę, a skończywszy na szeregowych członkach plemienia.