22 czerwca – 31 sierpnia 2013 r.
kurator wystawy: dr Marek Chłodnicki
25 lat temu na naukowej mapie Egiptu pojawiło się stanowisko Tell el-Farcha. Od 15 lat badania prowadzi tu Polska Ekspedycja Archeologiczna do Wschodniej Delty Nilu zorganizowana przez Muzeum Archeologiczne w Poznaniu i Instytut Archeologii Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie przy współpracy Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej Uniwersytetu Warszawskiego.
W trakcie prac dokonano niezwykle istotnych odkryć mających ogromne znaczenie na postrzeganie procesów prowadzących do zjednoczenia Dolnego i Górnego Egiptu w jeden organizm państwowy.
Osada w Tell el-Farcha funkcjonowała przez blisko 1000 lat (ok. 3.700 – 2.700 p.n.e.). Najpierw jako silny ośrodek lokalnej kultury dolnoegipskiej, później ważne centrum władzy w okresie formowania się zjednoczonego państwa Egipskiego. Do początków Starego Państwa było to jedno z ważniejszych a może najważniejsze centrum administracyjno-gospodarcze we wschodniej delcie Nilu.
Do najcenniejszych znalezisk należą złote figury przedstawiające władcę, depozyt świątynny zawierający między innymi wysokiej klasy figurki ludzkie wykonane z kości słoniowej, pieczęcie cylindryczne, wyroby z kości, kamienia, krzemienia, miedzi i złota.
W Tell el-Farcha odkryte zostało jedno z najstarszych na świecie centrów browarniczych, najstarsze w Egipcie monumentalne budowle wzniesione z cegły suszonej oraz jedne z pierwszych znanych grobowców w formie mastab.
Wszystkie odkryte zabytki pozostały w Egipcie. Najcenniejsze z nich można obejrzeć w Muzeum Egipskim w Kairze. Na wystawie w Poznaniu musimy zadowolić się jedynie fotografiami odkrytych przedmiotów i zabytków architektury. Można też będzie zobaczyć rekonstrukcje 3D najważniejszych budowli, zapoznać się z rozplanowaniem osady oraz poczuć klimat wykopalisk. Wystawę urozmaicą zabytki pochodzące z Minszat Abu Omar, cmentarzyska z Wschodniej Delty funkcjonującego w tym samym czasie co Tell el-Farcha.
Wystawa towarzyszy międzynarodowej konferencji „Delta Nilu jako centrum wymiany kulturowej pomiędzy Górnym Egiptem a południowym Lewantem”.
