Istotne miejsce w Muzeum zajmuje jego oddział – Wielkopolski Park Etnograficzny w Dziekanowicach, którego działania skupiają się wokół ochrony kultury ludowej Wielkopolski. Muzeum gromadzi i zabezpiecza materialne ślady działalności naszych przodków. Prowadzi również badania naukowe, które przybliżają społeczeństwu znaczenie tych miejsc, ukazując ich rolę w tworzeniu rzeczywistych korzeni polskiej państwowości, religii i kultury. Ich wyniki publikowane są w licznych wydawnictwach naukowych i popularnonaukowych w kraju i za granicą. Wśród nich znaczące miejsce zajmują liczne wydawnictwa własne Muzeum, by wymienić Studia Lednickie , Biblioteka Studiów Lednickich oraz przewodniki muzealne, foldery dotyczące wystaw i plakaty. 

Nasza placówka odgrywa także istotną rolę w szeroko rozumianej edukacji, organizując wystawy, imprezy plenerowe i lekcje, które cieszą się dużym zainteresowaniem. 

Celem wystawy ” Muzeum Pierwszych Piastów. Przeszłość – Teraźniejszość -Przyszłość” jest zapoznanie zwiedzających zarówno z historią, rozbudowaną działalnością naukowo-badawczą oraz przyszłymi planami Muzeum. Zaprezentowano między innymi dziewiętnastowieczne ryciny Ostrowa Lednickiego, dokumenty związane z historią badań wyspy, naukowe i popularno-naukowe publikacje muzealne oraz plany rozbudowy instytucji finansowane ze środków pozyskanych w ramach Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego.