O Rezerwacie
Zapraszamy do wizyty w nowej placówce Muzeum Archeologicznego w Poznaniu – Rezerwacie Archeologicznym Genius loci na Ostrowie Tumskim. To przede wszystkim „miejsce dobrych pomysłów”, do których inspirację stanowią oryginalne umocnienia grodu poznańskiego z okresu średniowiecza i renesansu. Nowoczesny, wyposażony w multimedia Rezerwat jest czynny dla wszystkich ciekawych historii od 30 czerwca 2012 r.
Idea funkcjonowania obiektu
W Rezerwacie połączyliśmy tradycję z nowoczesną technologią. Zwiedzający wejdą do sali kinowej, w której obejrzą film wykonany w technologii 3D. Następnie ujrzą oryginalne relikty monumentalnych wałów sprzed tysiąca lat. Jeszcze lepszemu zrozumieniu funkcjonowania systemu fortyfikacyjnego pomoże obraz holograficzny i multimedialne kioski. Wewnątrz obiektu wyznaczyliśmy przestrzeń do prezentowania wystaw czasowych. Pragniemy gościć tutaj przedstawicieli różnorodnych gałęzi nauk, ukazujących ciekawe rozwiązania w wielu obszarach dotyczących zarówno techniki, inżynierii, a także kultury oraz sztuki. W ten sposób powstanie innowacyjne centrum edukacji historycznej, w którym przeszłość powinna przyciągać ludzi otwartych i kreatywnych oraz stawać się inspiracją dla przyszłości.
Nazwa Rezerwatu: Genius loci – Przekrój Poznania
Nazwa rezerwatu – Genius loci (łac. Duch opiekuńczy), nawiązuje do tradycji szczęśliwych, wybranych miejsc, posiadających swego ducha opiekuńczego. W tym łacińskim określeniu skupia się wyjątkowy charakter Ostrowa Tumskiego, od ponad1000 lat nieodłącznie związanego z historią naszego kraju i miasta. Prowadzone od 2008 roku wykopaliska odsłoniły świetnie zachowane, niezwykle ciekawe założenia konstrukcyjne wałów grodowych. Dzięki badaniom wiemy, że w X wieku wyspa tętniła życiem politycznym, gospodarczym i religijnym. Tu zapadały najistotniejsze decyzje, dotyczące charakteru kształtującego się organizmu państwowego. Jak na ówczesne czasy, gród był nadzwyczaj nowoczesny. Geniusz miejsca sprawił, że to właśnie tu skupili się ludzie obdarzeni wielką charyzmą, potrafiący wspaniałe idee wcielać w życie, organizować innych wokół szczytnych celów i zarażać dobrymi pomysłami.
Podstawowe dane techniczne i finansowe
Powierzchnia terenu przekazanego przez Poznańską Kurię Metropolitalną Miastu Poznań w celu realizacji inwestycji wynosi 1002 m2. Powierzchnia zabudowy w obrysie parteru liczy 435 m2, a powierzchnia całkowita 631 m2. W części podziemnej znajdują się: sala ekspozycyjna reliktów wału grodu poznańskiego, korytarz z ekspozycją fundamentów muru biskupa Lubrańskiego oraz część komunikacyjna. Na parterze mieści się wielofunkcyjna sala kinowa, gdzie zwiedzający obejrzą film wykonany w technologii 3D, hol z szatnią oraz zaplecze sanitarne. W obiekcie znajdują się również tzw. infokioski. Prezentowany będzie także holograficzny obraz grodu z czasów jego świetności.
Wartość projektu wynosi ok. 9 700 000 PLN. Inwestycja jest dofinansowywana przez Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego w ramach Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013 (Działanie 6.2 – Rozwój kultury i zachowanie dziedzictwa kulturowego) w wysokości ok. 6 500 000 PLN. Pozostała część, tj. ok. 3 200 000 PLN, jest wydatkowana ze środków przyznanych przez Radę Miasta Poznania.
KALENDARIUM
I 2009r. Przyjęcie projektu do Indykatywnego Wykazu Indywidualnych Projektów Kluczowych dla Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013.
I-V 2009r. Powołany przez Panią Dyrektor Marzenę Szmyt specjalny zespół do realizacji tego zadania, składający się tak spośród pracowników Muzeum, jak i powołanych specjalistów z różnych dziedzin (archeologii, konserwacji i ochrony zabytków, architektury, budownictwa itp.) wypracował ogólne założenia oraz koncepcję budowy i ekspozycji reliktów wału wraz z przekrojem przez warstwy stratygraficzne historycznych nawarstwień. W tym okresie wykonano też precyzyjną lokalizację przyszłego wykopu archeologicznego wraz z wstępnymi pracami budowlanymi związanymi z zabezpieczeniem ścian wykopu w trakcie realizacji prac konserwatorsko-archeologicznych (palowanie pod tzw. ściankę berlińską) oraz opracowano i wypróbowano w realnych warunkach unikalną technologię wykonywania transferów warstw ziemnych. W dniu 23 kwietnia Muzeum podpisało z Zarządem Wojewódzkim Urzędu Marszałkowskiego tzw. pre-umowę o dofinansowaniu projektu.
VI 2009r. Ogłoszenie konkursu na projekt architektoniczny.
VII/VIII 2009r. Udzielenie zamówienia i rozpoczęcie prac konserwatorskich i archeologicznych (wykonawca PKDS „Renox”z Poznania, pracami archeologicznymi kierowała – p.mgr Olga Antowska-Gorączniak a pracami konserwatorskimi – p. mgr Andrzej Lewandowski. Nadzory autorskie i merytoryczne nad pracami – p.prof. Hanna Kóćko-Krenz z UAM w Poznaniu (archeologiczne) oraz p. dr Robert Rogal z UMK w Toruniu (prace konserwatorskie – autor technologii konserwatorskiej).
IX 2009r. Podpisanie umowy pomiędzy Muzeum Archeologicznym w Poznaniu i Zarządem Wojewódzkim Urzędu Marszałkowskiego umowy na dofinansowanie projektu ze środków unijnych oraz podpisanie aktu notarialnego pomiędzy Kurią Metropolitalną i Miastem Poznań przekazującego teren na cel budowy Rezerwatu.
XI 2009r. Podpisano umowę na wykonanie dokumentacji projektowej ze zwycięzcą konkursu architektonicznego – „Toya-Design” Tomasz Wojtkowiak z Poznania.
III 2010r. Zakończono terenowe prac konserwatorskie oraz archeologiczne i przystąpiono do fazy prac tzw. gabinetowych. W zakresie archeologii : opracowanie naukowe wyników badań w celu ich wykorzystania w późniejszych prezentacjach w trakcie ekspozycji. W zakresie prac konserwatorskich wykonanie szeregu skomplikowanych zabiegów utrwalających i zabezpieczających „odwrocia” zdemontowanych elementów. Niezależnie od tych prac rozpoczęto prace konserwatorskie wydobytego drewna, które przeprowadziła firma „Renox” oraz udzielono zamówienia na wykonanie projektu wnętrz i wyposażenia firmie „Studio Senso” Agata Wojtynek z Poznania.
IV 2010r. Zakończono prace projektowe i uzyskano zezwolenia na budowę.
W VI i VII 2010 r. przeprowadzono przetargi na wykonanie prac budowlanych w wyniku których zamówienia udzielono poznańskiej firmie budowlanej „Jack-Bud” Jacek Grabowski. Prace rozpoczęto we wrześniu 2010 r.
X/XI 2010r. Konieczność przeprojektowania posadowienia obiektu i wykonania dodatkowych prac budowlanych związanych z jego fundamentowaniem ze względu na bardzo wysoki stan wód gruntowych spowodowany alarmowym poziomem wody w Warcie i Cybinie. Konieczne było również długotrwałe, dwumiesięczne odpompowywania wody za pomocą systemu igłofiltrów w celu obniżenia lustra wody niezbędnego dla rozpoczęcia prac właściwych prac fundamentowych. W rezultacie nastąpiło przesunięcie zakończenia prac budowlanych o pół roku a w dalszej konsekwencji spowodowało konieczność prowadzenia w końcowej fazie inwestycji jednocześnie wykończeniowych prac budowlanych i konserwatorski-archeologicznych przy wykonywaniu ekspozycji przekroju przez wał.
IV 2011r. Zakończono prace związane z fundamentowaniem obiektu i rozpoczęto roboty przy wznoszeniu parteru i pietra.
VII/X 2011r. Wykonano przyłącza wod.-kan., c.o. energetyczne i teletechniczne.
VIII 2011r. Udzielono zamówienia na wykonanie materiałów edukacyjnych i multimedialnych zwycięzcy przeprowadzonego konkursu tj. Korporacji Reklamy LINEA Leszek Raziuk z Wrocławia. Zakres prac obejmował m.in. : wykonanie filmu edukacyjnego w technice 3D, animacje i prezentacje komputerowe do tzw. infokiosków, filmu dokumentującego przebieg prac związanych z realizacją projektu oraz holograficzną prezentację makiety grodu prezentowaną poprzez tzw. druk holograficzny.
I 2012r. Zakończenie prac konserwatorskich elementów drewnianych i rozpoczęcie prac związanych z ekspozycją wału obronnego grodu – tak w zakresie konstrukcji drewniano-kamienno-ziemnej jak i montażu przygotowanych fragmentów transferów warstw ziemnych.
IV 2012r. Ukończenie prac związanych z wykonaniem ekspozycji reliktów wału oraz z zagospodarowaniem terenu wokół obiektu.
V/VI 2012r. Dostawa i montaż sprzętu i wyposażenia oraz odbiory treści multimedialnych. Przygotowywanie do otwarcia obiektu i działalności edukacyjnej – ustawienia i regulacja instalacji obsługujących i zabezpieczających obiekt oraz systemów związanych z ekspozycją – oświetlenia, nagłośnienia a zwłaszcza systemów multimedialnych.
29 VI 2012 r. Otwarcie obiektu.
