1050-lecie Chrztu Polski
· Świat około 966 – wystawa plenerowa na Ostrowie Tumskim
Jubileusz 1050-lecia Chrztu Polski
Działania Muzeum Archeologicznego w Poznaniu i Rezerwatu Archeologicznego Genius loci
STYCZEŃ 2016
Uroczyste rozpoczęcie roku jubileuszowego w Rezerwacie Archeologicznym Genius loci; 29 stycznia 2016 r., 11:00 – prezentacja rzeźby – łodzi pt. Spacer z powidokiem, wykonanej z fragmentów tysiącletnich dębów.
Dębowa łódź, wykonana z drewna pochodzącego z konstrukcji budowanych w X wieku, symbolicznie wprowadzi Rezerwat Archeologiczny Genius loci w uroczystości 1050-lecia Chrztu Polski. Wystawa będzie się odnosić do chrześcijańskiej symboliki łodzi i jej wczesnośredniowiecznej ikonografii. Ekspozycja stanie się pierwszym etapem jubileuszu 1050-lecia Chrztu Polski.
Współpraca: rzeźba wykonana została przez Pracownię Rzeźby Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu pod kierunkiem prof. dr hab. Kazimierza Raby, mgr Łukasza Gruszczyńskiego.
KWIECIEŃ 2016
W Poznaniu powstaje pamiątka jubileuszu 1050-lecia Chrztu Polski.
Wykonanie krucyfiksów z fragmentami X-wiecznego drewna – inauguracja projektu podczas uroczystości jubileuszowych w Poznaniu.
Idea połączenia głębi i znaczenia krzyża z historyczną materią tysiącletniego drewna zrodziła się w zespole Rezerwatu Archeologicznego Genius loci w Poznaniu, którego ekspozycja oparta jest na prezentacji wczesnośredniowiecznych fortyfikacji grodu Mieszka I i Bolesława Chrobrego. Dąb, w którego słojach zapisała się znamienita data 966, wtopiony przez artystkę w kształt wzorowany na pierwszych wczesnośredniowiecznych znakach chrześcijaństwa odkrytych na naszych ziemiach, tworzy symboliczny „relikwiarz pamięci” czasów Chrztu Polski.
Podjęta przez Kurię Metropolitarną w Poznaniu inicjatywa wykonania pamiątkowego krucyfiksu, związanego z jubileuszem 1050-lecia Chrztu Polski, została zrealizowana we współpracy z Muzeum Archeologicznym w Poznaniu, które udostępniło fragmenty drewna pochodzącego z badań wałów grodu poznańskiego z X w. Stworzenie projektu powierzono dr Annie Orskiej. To jednorazowe działanie, a krucyfiks posiada certyfikat oryginalności.
WYSTAWY STAŁE I CZASOWE
Działania Muzeum Archeologicznego w Poznaniu i Rezerwatu Archeologicznego Genius loci skoncentrowane zostaną na ukazaniu kultury, architektury, sztuki i ludzi czasów końca X wieku. Wszystkie planowane wydarzenia odbędą się pod wspólnym tytułem Tempora Christiana.
- 13 kwietnia – grudzień 2016 – Archeologiczne tajemnice palatium i katedry poznańskiego Ostrowa.
Wystawa czasowa w Pałacu Górków. Wystawa to archeologiczno-architektoniczna prezentacja najważniejszych miejsc i budowli Ostrowa Tumskiego w Poznaniu, związanych z początkami chrześcijaństwa w Polsce. W ramach ekspozycji zaprezentowane zostaną najbardziej spektakularne zabytki kultury materialnej i artystycznej, pochodzące z badań wykopaliskowych prowadzonych wokół pozostałości poznańskiej rezydencji książęcej przy kościele NMP oraz w obrębie reliktów pierwszej bazyliki katedralnej. W świetle najnowszych ustaleń obiekty te należą do najwcześniejszych murowanych budowli świeckich i sakralnych w państwie pierwszych Piastów, odpowiadających metrykalnie czasom Mieszka I.
Kuratorzy: dr M. Przybył, mgr T. Kasprowicz, mgr P. Silska
- 16 kwietnia – Pokolenie 966 – świt wielkich przemian – wystawa stała w Rezerwacie Archeologicznym Genius loci, tworzona w ramach programu MKiDN „Chrzest 966”, koordynowanego przez NCK, objęta Honorowym Patronatem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy.
Badania archeologiczne prowadzone na terenie Ostrowa Tumskiego, trwające już prawie stulecie, pozwoliły na odzyskanie pamięci o wielkości i znaczeniu grodu poznańskiego. Monumentalne konstrukcje wałów grodowych, pierwsze kamienne budowle rezydencjonalne i sakralne oraz wielkie przemiany, których areną stała się tutejsza warownia w drugiej połowie X wieku, wzbudzają podziw i uznanie wśród współczesnych mieszkańców miasta. W kontekście tych wydarzeń naturalne jest przywoływanie wielkich postaci – autorów i budowniczych początków polskiej państwowości – szczególnie Mieszka I i Bolesława Chrobrego, księżnej Dobrawy czy pierwszego biskupa – Jordana i jego następców. Archeologia jednak pozwala ocalić od zapomnienia również ich poddanych, o których milczą słynni kronikarze. Kim byli ludzie pochowani na cmentarzu pobliskiej Śródki, a których pracy, wiedzy, umiejętnościom i doświadczeniu gród poznański zawdzięcza potęgę i rozwój? Badania nekropoli wczesnośredniowiecznej dostarczyły wielu bezcennych zabytków, składających się na wyposażenie grobów. Tworzą one obraz kultury materialnej czasów, w których na ziemie polskie wkraczało chrześcijaństwo. Dzięki dobrze zachowanym szczątkom kostnym nauka pozyskała informacje o ludziach żyjących pod koniec X i w początkach XI wieku w grodzie Poznana. Nowoczesne metody antropologiczne pozwalają na poznanie ich twarzy i – po tysiącu latach – spojrzenie w oczy pokoleniu czasów Mieszka. Wystawa ma na celu uzmysłowienie współczesnemu odbiorcy głęboko ludzkiej bliskości z osobami żyjącymi na Ostrowie Tumskim w Poznaniu w przełomowym okresie dziejów – pierwszych chrześcijan na ziemiach polskich, ukazanie ich codzienności i ewolucji dotychczasowego świata.
Współpraca: Muzeum Archeologiczne w Poznaniu – Rezerwat Archeologiczny Genius loci; Uniwersytet Medyczny w Poznaniu, Pracownia Archeologiczna.
Kurator: mgr Agnieszka Stempin
- styczeń – grudzień 2016 – Świat około 966 – wystawa plenerowa na Ostrowie Tumskim.
Na wystawie posterowej przed Rezerwatem Archeologicznym Genius loci prezentowane są poszczególne kraje i kontynenty, ich dziedzictwo duchowe i kulturowe w okresie, w którym Polska przyjmowała chrzest i wchodziła w krąg kultury łacińskiej. Ekspozycja ma formę kalendarza ulicznego – odsłania w każdym miesiącu inne rejony świata i zachęca do wycieczek po wyspie tumskiej. W trakcie wizyty w Rezerwacie Archeologicznym zwiedzający mogą kolekcjonować specjalnie przygotowane teczki oraz karty z informacjami.
- październik – grudzień 2016 – Najstarsi mieszkańcy Poznania, oczami współczesnej medycyny.
Prezentacja w Muzeum Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu. W oparciu o badania prowadzone na materiale kostnym z wykopalisk na poznańskiej Śródce powstanie specjalistyczna wystawa pokazująca wyniki badań medycznych, genetycznych nad ludnością zamieszkującą Ostrów Tumski w Poznaniu w X w. To niezwykła okazja do spojrzenia na ludzi żyjących w przełomowym okresie dziejów z punktu widzenia współczesnej medycyny.
Współpraca: Muzeum Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu; Uniwersytet Medyczny w Poznaniu- Katedra Medycyny Sądowej, Pracownia Archeologiczna, Muzeum Archeologiczne w Poznaniu – Rezerwat Archeologiczny Genius loci.
WYSTAWY EDUKACYJNE DLA SZKÓŁ
KWIECIEŃ-GRUDZIEŃ 2016
Poniżej prezentujemy tematy wystaw posterowych, które udostępniane są szkołom, ośrodkom kultury i parafiom (do wyczerpania limitu zgłoszeń). Wystawy służą jako pomoc dla szkół w przygotowaniu uczniów do zrozumienia tła i bogactwa kulturowego Europy około roku 1000.
Kontakt:
e-mail: rezerwat@muzarp.poznan.pl
tel.: 61 852 21 67
- TEMPORA CHRISTIANA – wystawa tworzona w ramach programu MKiDN „Chrzest 966”, koordynowanego przez NCK.
Celem wystawy jest ukazanie kultury chrześcijańskiej średniowiecza jako czynnika kształtującego europejską tożsamość. Ekspozycja prezentuje obecny stan wiedzy na temat historii początków państwa i chrześcijaństwa w Polsce na tle ówczesnej Europy. Mieszko I, przez decyzję włączenia się w nurt przemian o charakterze religijnym, wyznaczył Polsce rolę współuczestnika w formowaniu tak pojmowanej wspólnoty. Symboliczna rocznica przyjęcia chrztu staje się pretekstem do ukazania źródeł i skarbów duchowych korzeni Europy przez pryzmat sztuki, architektury i spuścizny intelektualnej tych czasów. Chcielibyśmy pokazać okoliczności, w jakich podejmowano brzemienne w skutkach decyzje „tu i teraz” Polski i Europy Anno Domini 966. Wystawa Tempora Christiana udostępniana jest szkołom i parafiom w roku 2016 wraz z zestawem narzędzi dydaktycznych dla nauczycieli.
25 kwietnia – inauguracja programu Tempora Christiana: konferencja dla nauczycieli (obowiązują zapisy) w Rezerwacie Archeologicznym Genius Loci.
Kurator wystawy: mgr Anna Połuboczek, mgr Magdalena Sprenger
- W poszukiwaniu początków Poznania i chrześcijaństwa.
Plenerowa ekspozycja posterowa prezentująca historię badań archeologicznych prowadzonych na Ostrowie Tumskim od lat 30 -tych XX w. po najnowsze odkrycia. Wyniki wykopalisk ukazały potęgę grodu poznańskiego, pozwoliły poznać najstarszą kamienną siedzibę Mieszka I – palatium wraz z kaplicą pałacową – oraz pierwszą polską katedrę, zmieniły spojrzenie na początki Poznania oraz państwa polskiego. Ekspozycja zawiera 12 posterów oprawionych w system wystawienniczy.
Kurator wystawy: mgr Mateusz Sikora
- Oblicza sacrum na Ostrowie Tumskim w Poznaniu.
Wystawa prezentuje zabytki odkryte podczas badań wykopaliskowych, które wiążą się ze sferą duchową mieszkańców Ostrowa Tumskiego w Poznaniu na przestrzeni 1050 lat, które minęły od symbolicznego aktu Chrztu Mieszka I. Ekspozycja zwraca uwagę na najstarsze budowle sakralne – te, które wciąż możemy podziwiać w krajobrazie wyspy tumskiej, ale też te, które nie zachowały się, a ich ślady odkryli archeolodzy.
Kurator wystawy: mgr Anna Połuboczek, mgr Magdalena Sprenger
PUBLIKACJE
- Na wyspie Ostrów przy której dziś jest Poznań…, red. H. Kóčka-Krenz, album (3 wersje językowe: polska, angielska, niemiecka).
Zaprezentowanie najnowszych odkryć naukowych w albumowym wydaniu. Pozycja ilustrowana serią zabytków związanych z pierwszym na ziemiach polskich założeniem pałacowo-sakralnym, ukazującym potęgę grodu poznańskiego w czasach pierwszych Piastów. Publikacja zachęca do poznawania najstarszej historii Polski poprzez kontakt z jej reliktami odkrytymi i prezentowanymi w Rezerwacie Archeologicznym Genius loci.
- 966 – pamięć w dębie zachowana, red. M. Szmyt, album (wersja językowa polsko-angielska).
Publikacja jest połączeniem spojrzenia artystów i archeologów dzielących się refleksjami na temat najstarszych śladów grodu poznańskiego oraz czasów przełomu kulturowego, jakim było przyjęcie Chrztu przez księcia Mieszka I i dołączenia Polski do Europy. Wydawnictwo opublikowane we współpracy Muzeum Archeologicznego w Poznaniu i Narodowego Centrum Kultury.
- Historia Poznana, M. Sprenger, powieść dla dzieci (polska wersja językowa).
Publikacja oparta na pomyśle napisania razem z dziećmi historii przygód ich rówieśnika, chłopca o imieniu Poznan, żyjącego na Ostrowie Tumskim w przełomowym okresie dziejów – tuż przed przyjęciem chrztu przez księcia Mieszka I. Książkę opublikowano we współpracy z wydawnictwem Zysk i S-ka w 2015 roku. Publikacja dostępna w księgarniach internetowych, księgarni Zysk i S-ka oraz w Muzeum Archeologicznym w Poznaniu, Bramie Poznania, Muzeum Archidiecezjalnym w Poznaniu.
KOMPLEKSOWE DZIAŁANIA EDUKACYJNE
Działania edukacyjne zakładają wielopoziomowe przygotowanie dzieci i młodzieży do wszechstronnego poznania okoliczności, które towarzyszyły chrystianizacji ziem polskich. Prezentowane są najnowsze ustalenia naukowe, bogactwo zabytków archeologicznych i architektonicznych oraz wartość kontaktu z reliktami historii, duchowości i kultury wczesnopiastowskiej.
Zapisy (do wyczerpania limitu miejsc):
e-mail: rezerwat@muzarp.poznan.pl
tel. 61 852 21 67
Przedszkola i klasy 1-3:
- Budujemy gród księcia Mieszka. Warsztaty interaktywne z makietą – drewnianymi klockami.
- Poznań, nasz kolega – czyli dawno, dawno temu w tajemniczym grodzie.
Szkoła Podstawowa, klasy 4-6
- Pałac Mieszka I w Poznaniu i kaplica Dobrawy – jak odkrywa się historię?
- Poganie i chrześcijanie – oblicza sacrum we wczesnym średniowieczu.
- Kraina grodów – czyli jak Piastowie państwo budowali.
- Historia Poznana – warsztaty z książką i legendą.
- Klasztorne wynalazki – co zawdzięczamy czasom średniowiecza?
Gimnazja i szkoły ponadgimnazjalne:
- Poznań i jego rola w początkach państwa polskiego.
- Chrzest Polski – początki państwa i chrześcijaństwa odkrywane przez archeologię.
- Najstarsze budowle kamienne świeckie i sakralne na ziemiach polskich.
- Palatium Mieszka I i kaplica Dobrawy – jak odkrywa się historię?
- Poganie i chrześcijanie – oblicza sacrum we wczesnym średniowieczu.
Dofinansowano w ramach Programu Narodowego Centrum Kultury – Chrzest966
