Druga połowa lat sześćdziesiątych XX wieku stała pod znakiem wielu ważnych wydarzeń i zmian w dziejach Muzeum Archeologicznego. W 1965 roku po raz pierwszy przedstawiciel Muzeum Lech Krzyżaniak wziął udział w wykopaliskach na terenie Egiptu, rozpoczynając odtąd swą wieloletnią przygodę naukową z archeologią pierwszych cywilizacji. W latach 1966-1967 zbiory Muzeum zostały przeniesione do nowej siedziby w dawnym Pałacu Górków przy ulicy Wodnej. W roku 1968 zmuszono do rezygnacji ze stanowiska dyrektora doc. B. Kostrzewskiego, zaś obowiązki dyrektora przejął  najpierw wicedyrektor ds. administracyjnych, Henryk Nowakowski, a niedługo potem – Kolegium Dyrekcyjne (Stanisław Jasnosz, Emilia Kihl-Byczko /od 1965 konserwator zabytków archeologicznych/ i Tadeusz Malinowski). W czerwcu tego roku otwarto nową, bardzo wówczas nowoczesną (z elementami interaktywnymi) i dużą wystawę “Pradzieje Wielkopolski”, autorstawa Bogdana Kostrzewskiego.

Od lutego 1969 roku nowym dyrektorem został Włodzimierz Błaszczyk, absolwent Uniwersytetu Jagiellońskiego, wcześniej dyrektor muzeum w Częstochowie. W 1970 roku konserwatorem zabytków archeologicznych został Dobromir Durczewski i powołano “Dział Zbiorów Regionalnych”. Po kilku latach wystawę stałą wzbogacono o bardzo interesującą ekspozycję poświęcone wykopaliskom na terenie średniowiecznego Poznania, którego nowy dyrektor był szczególnym entuzjastą. Wystawa prezentowała wyniki błyskawicznie rozwijających się badań miejskich. Rozpoczęto też wieloletnie wykopaliska na grodzie średniowiecznym w Lądzie, pow. słupecki (1971 r.), w Kadero (Sudan, od 1972 r.) i w innych miejscach.

W 1973 roku utracono pierwszą filię – Oddział w Gnieźnie, która usamodzielniła się jako Muzeum Początków Państwa Polskiego. W następnych latach do najważniejszych zadań pracowników muzealnych należał spis z natury oraz rozmaite prace porządkowe. Kontynuowano też dotychczasowy kierunek działalności (badania naukowe, gromadzenie i opracowywanie zbiorów, działalność konserwatorska, organizacja wystaw i popularyzacja, działalność wydawnicza itd.). W 1979 r. Muzeum zapoczątkowało akcję Archeologicznego Zdjęcia Polski na terenie ówczesnego województwa poznańskiego i zorganizowało rezerwat archeologiczny w części dawnego klasztoru dominikanów przy ul. Garbary w Poznaniu.

W końcu listopada 1981 r. ze stanowiska dyrektora ustąpił Włodzimierz Błaszczyk, po czym. 17 maja 1982 roku nowym szefem Muzeum został Lech Krzyżaniak. W następnych latach zachowano podstawowe formy działalności, choć zostały zachwiane dotychczasowe proporcje. Wskutek trudności finansowych i zawirowań politycznych uległy pewnemu osłabieniu popularyzacja archeologii i planowane badania wykopaliskowe (z wyjątkiem badań w Afryce). Główny nacisk położono na badania Archeologicznego Zdjęcia Polski, w których udział brali  przedstawiciele całego środowiska archeologów poznańskich, ale materiał i dokumentacja trafiały do Muzeum. Nastąpiły też zmiany organizacyjne: konserwatorem zabytków archeologicznych od 1983 r. został Andrzej Prinke, Dział Inwentaryzacyjno-Dokumentacyjny podzielono na Dział Głównego Inwentaryzatora i Dział Informacji Naukowej oraz powołano Dział Kultur Antycznych i Cywilizacji Pozaeuropejskich.  Następnego roku utworzono jeden Dział Muzealiów Archeologicznych, zlikwidowano działy kulturowe oraz powołano Regionalną Składnicę Materiałów Archeologicznych.  Filię w Gieczu przekazano Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy, zlikwidowano rezerwat na Garbarach oraz wystawę poświęconą badaniom archeologicznym średniowiecznego i nowożytnego Poznania. Do większych osiągnięć w dziedzinie wystawiennictwa należy otwarcie nowej wystawy stałej “Pradzieje Wielkopolski” w 1997 r. i wystawy czasowej “Bogowie, groby i mumie”, za którą Muzeum otrzymało wyróżnienie Ministerstwa Kultury i Sztuki. Ponadto Muzeum brało udział w badaniach na trasie gazociągu, dzięki czemu udało się pozyskać wysokiej klasy obiekty z cmentarzyska kultury wielbarskiej w Kowalewku, pow. obornicki

Następne zmiany nastąpiły w 2000 roku, kiedy Muzeum otrzymało nowy statut. Dokonano wówczas kolejnej reorganizacji, w wyniku której powstał Dział Archeologii Historycznej miasta Poznania, Dział Archeologii Wielkopolski i Dział Archeologii Powszechnej.

Po niespodziewanej śmierci prof. Lecha Krzyżaniaka w 2004 r. nowym dyrektorem został dr Marek Chłodnicki. Miedzy innymi za jego sprawą powrócono w następnych latach do większej aktywności w dziedzinie edukacji oraz zwiększono powierzchnię wystawienniczą Muzeum. Ponownie skupiono też zainteresowanie naukowe na wczesnośredniowiecznym grodzie w Lądzie.

Podsumowując 150-letni dorobek Muzeum Archeologicznego możemy z dumą powiedzieć, że mimo tak “długiego życia” jest to instytucja ciągle młoda i stale poszukująca nowych wyzwań.

Literatura:

Abramowicz Andrzej

1992 Historia archeologii polskiej. Początki, Łódź

Błaszczyk Włodzimierz

1972    Sprawozdanie z działalności Muzeum Archeologicznego w roku 1969, Fontes Archaeologici Posnaniensis XXII (1971), s. 228-241

1973    Sprawozdanie z działalności Muzeum Archeologicznego w Poznaniu w roku 1970,  Fontes Archaeologici Posnaniensis XXIII (1972), s. 235-247

Jasnosz Stanisław

1960    Sprawozdanie z działalności Muzeum Archeologicznego w Poznaniu w roku 1959,  Fontes Archaeologici Posnaniensis XI, s. 230-237

1961    Sprawozdanie z działalności Muzeum Archeologicznego w Poznaniu w 1960 r.,  Fontes Archaeologici Posnaniensis XII, s. 361-375

1963    Sprawozdanie z działalności Muzeum Archeologicznego w Poznaniu w 1961 r.,  Fontes Archaeologici Posnaniensis XIII (1962), s. 386-392

1963    Sprawozdanie z działalności Muzeum Archeologicznego w Poznaniu w 1962 r.,  Fontes Archaeologici Posnaniensis XIV, s. 241-246

1964    Sprawozdanie z działalności Muzeum Archeologicznego w Poznaniu w 1963 r.,  Fontes Archaeologici Posnaniensis XV, s. 230-236

Kaczmarek Jarmila

1996    Organizacja badañ i ochrony  zabytków  archeologicznych w Poznaniu (1720‑1958), Poznań

Kostrzewski Bogdan

1959    Sprawozdanie z działalności Muzeum Archeologicznego w Poznaniu w latach 1957-1958, Fontes Archaeologici Posnaniensis X, s. 287-300

Kostrzewski J.

1958    Z dziejów badañ archeologicznych w Wielkopolsce, Wrocław

Kowiańska-Piaszykowa Mieczysława

1965    Sprawozdanie z dzia³alnoœci Muzeum Archeologicznego w Poznaniu w 1964 roku,  Fontes Archaeologici Posnaniensis XVI, s. 268-274

1966    Sprawozdanie z działalności Muzeum Archeologicznego w Poznaniu w 1965 r.,  Fontes Archaeologici Posnaniensis XVII, s. 290-296

1967    Sprawozdanie z działalności Muzeum Archeologicznego w Poznaniu w 1966 roku,  Fontes Archaeologici Posnaniensis XVIII, s. 95-101

1970    Sprawozdanie z dzia³alnoœci Muzeum Archeologicznego w Poznaniu w latach 1967 i 1968,  Fontes Archaeologici Posnaniensis XX (1969), s. 297-308

Tetzlaff Wanda

1974    Sprawozdanie z działalności Muzeum Archeologicznego w Poznaniu w latach 1971-1972,  Fontes Archaeologici Posnaniensis XXIV (1973), s. 260-273

1975    Sprawozdanie z działalności Muzeum Archeologicznego w Poznaniu w 1973 r.,  Fontes Archaeologici Posnaniensis XXV (1974), s. 227-236

1977    Sprawozdanie z działalności Muzeum Archeologicznego w Poznaniu w r. 1974,  Fontes Archaeologici Posnaniensis XXVI (1975), s. 222-231

Dokumenty: Sprawozdania z działalnoœci Muzeum Archeologicznego w Poznaniu (od 1975 r., przechowywane w archiwum naukowym MAP)