Grody i Miasta

Życie mieszkańców każdego kraju i każdego regionu koncentruje się wokół głównych ośrodków, pełniących funkcje polityczne, gospodarcze, kulturalne i religijne. Nie inaczej było w średniowieczu.

W pierwszych stuleciach tego okresu taką rolę pełniły wśród Słowian grody. Ich wspaniałością, często też potężnymi fortyfikacjami, zachwycali się miejscowi i przyjezdni; dla jednych były przedmiotem dumy, u drugich zaś wzbudzały respekt i zainteresowanie. Na grodach wspierała się siła organizacji plemiennych, wokół nich powstawały państwa, w tym również piastowska Polska. Były one oparciem dla władzy książęcej, broniły granic kraju. Stanowiły miejsca rozwoju handlu i rzemiosła, wyznaczały standardy ówczesnego życia, w nich wreszcie zakładano pierwsze kościoły, które upowszechniały nową wiarę.

Z czasem grody zastąpiły miasta. Znane już w starożytności, na ziemiach polskich zaczęły pojawiać się w XIII wieku. Dzięki uzyskiwanym przywilejom, wyzwalały się spod rygorów prawa książęcego, budując podstawy własnej samorządności, stanowiącej inspirację dla wielu współczesnych rozwiązań. Również i one były miejscami rozwoju życia gospodarczego, kulturalnego, religijnego oraz politycznego.

Zasługą polskich grodów i miast było stworzenie zrębów krajobrazu osadniczego, jaki znamy w dzisiejszych czasach. Niektóre z współczesnych wielkich ośrodków (np. Poznań, Kraków czy Wrocław) dorównują znaczeniem wczesnośredniowiecznym grodom, z których wywodzą Swój rodowód. Inne (m.in. Warszawa, a na naszym terenie — Pyzdry i Słupca) kontynuują tradycje miast, lokowanych dopiero w późniejszym średniowieczu. Niestety, kariera wielu z nich (w tym Lądu i Giecza) zakończyła się już w tamtej epoce, nikt jednak nie odmawia im zasług oddanych w pierwszym, niezwykle ważnym okresie naszej historii.

Grody i miasta będą tematem XIII edycji Ogólnopolskiego Festiwalu Kultury Słowiańskiej i Cysterskiej w Lądzie. Opowiemy Wam teraz o dawnych ośrodkach życia społecznego, o ich niezwykłych karierach i upadkach, o roli jaką odegrały w naszych dziejach. Przywołamy ich miniony obraz, wspaniałość fortyfikacji i monumentalnych budowli, pejzaż kramów, warsztatów, domów i ulic, gwar kupców, rzemieślników oraz ciekawskiej gawiedzi, bicie kościelnych dzwonów i śpiew pobożnych mnichów, popisy kuglarzy i ludowych grajków, dymy palenisk i szczęk broni, słowem kolory, dźwięki, zapachy i smaki średniowiecza. Zapraszamy na wykłady, wystawy, prezentacje i warsztaty dla dzieci, na dyskusje o grodach i miastach, które będziemy toczyć wśród słowiańskich namiotów i w klasztornych krużgankach. Tradycyjnie nie zabraknie pokazów, inscenizacji i koncertów. Przyjedźcie do Lądu! Tam bowiem będzie centrum naszego życia i miejsce opowieści o epoce, w której powstały zręby współczesnej Polski i Europy.

Michał Brzostowicz

Podczas Nocy Muzeów, z okazji otwarcia wystawy „Dwadzieścia lat polskich wykopalisk w Sakkarze” Muzeum Archeologiczne gościć będzie legendę polskiej archeologii Egiptu – profesora Karola Myśliwca. Profesor Myśliwiec przez kilkadziesiąt lat kierował Zakładem Archeologii Śródziemnomorskiej PAN. Sławę (i tytuł „Polskiego Indiany Jonesa”) przyniosły mu badania archeologiczne w Egipcie, najpierw w Tell Atrib w Delcie Nilu, a następnie w Sakkarze przy Piramidzie Schodkowej, gdzie kierowana przez niego misja odkryła grobowce z czasów Starego Państwa (ok. 2700-2200 p.n.e.), między innymi wspaniale dekorowany grobowiec wezyra Merefnebefa.

Profesor Myśliwiec wygłosi w sobotę o godz. 19.30 w Muzeum Archeologicznym wykład pt. „Aleksander – Dżoser – Ozyrys. Dwadzieścia lat polskich wykopalisk w Sakkarze”. Jest to rzadka okazja spotkania światowej klasy uczonego i zetknięcia się z prawdziwymi tajemnicami starożytnego Egiptu.

Muzeum Archeologiczne w Poznaniu otwiera nową wyjątkową ekspozycję! „20 lat polskich wykopalisk w Sakkarze” to opowieść o bogatej we wrażenia archeologicznej przygodzie kontynuowanej (z jedną przerwą) od 1987 roku! Wystawę otworzymy w Noc Muzeów, 20 maja o godzinie 18.00!

Przez dwie dekady w cieniu najstarszej piramidy świata zespół badaczy pod kierownictwem profesora Karola Myśliwca miał godną pozazdroszczenia okazję do eksploracji grobów egipskich możnych. Wśród nich znalazł się wezyr o trzech imionach (Fefi, Unsi-ach, Merefnebef) pochowany nieopodal słynnej schodkowej piramidy z 2650 r. przed Chr.

Mamy niespotykaną przyjemność zaprosić wszystkich zainteresowanych do Muzeum Archeologicznego w Poznaniu gdzie od 20 maja będzie można podziwiać egipskie artefakty i niezwykle barwne fotogramy związane z wykopaliskami!

Edukatorzy MAP szykują także nie lada gratkę dla najmłodszych. Do dyspozycji naszych milusińskich oddana zostanie jedna z sal wystawy czasowej. Czeka bogaty interaktywny program: rekonstruowane stroje, piękne egipskie fryzury i wiele innych atrakcji, które przetestuje każdy z przybyłych gości!

Sakkara to miejsce szczególne! Na północ i południe od wspomnianego schodkowego grobowca Dżosera, drugiego władcy III dynastii, rozciąga się największa nekropola starożytnego Egiptu – cmentarz miasta Mennefer czyli Memfis. Nieopodal tradycyjnej stolicy Kraju nad Nilem położo­nej na zachodnim brzegu rzeki, polska misja archeologiczna  pod kierunkiem profesora Karola Myśliwca podjęła w 1987 r. badania po zachodniej stronie piramidy. Był to obszar zapomniany dotychczas przez archeologów. W 1996 r. po przerwie wznowiono prace i odkry­to tu wspomniany grobowiec wezyra Merefnebefa.

Wystawa fotografii Roberta Słabońskiego „W sercu starożytnego miasta. Pięć lat badań krakowskich archeologów na agorze w Pafos na Cyprze (2011 – 2015)”

Maj-lipiec 2017 r.

Kurator: M. Żukowska-Gieżek

Muzeum Archeologiczne w Poznaniu gości kolejną odsłonę zdjęć dokumentujących odkrycia i wyniki badań krakowskich archeologów w mieście Nea Pafos na Cyprze. Badania prowadzone od 2011 r. w ramach Paphos Agora Project pod kierownictwem prof. dr hab. Ewdoksii Papuci-Władyki, kierownika Zakładu Archeologii Klasycznej Uniwersytetu Jagiellońskiego, koncentrują się w sercu antycznego miasta – agory.

Początki miasta Nea Pafos, którego zabytki zostały wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO, sięgają przełomu IV/III w. p.n.e. W okresie hellenistyczno-rzymskim Pafos było stolicą antycznego Cypru. Agora, jako główny plac miejski skupiała w sobie najważniejsze funkcje, zarówno administracyjne, handlowe, jak i kultowe. W trakcie badań odsłonięto założenia architektoniczne o charakterze publicznym, w tym świątynię oraz budynek magazynowy. Niezwykle atrakcyjnych odkryć w postaci naczyń, figurek i monet dostarczyła także studnia, zamieniona po okresie użytkowania w śmietnisko.

Przedsięwzięcie dokumentuje znany fotograf i archeolog Robert Słaboński, który w ciekawy sposób obrazuje interdyscyplinarne działania krakowskich archeologów w centrum antycznej stolicy Cypru. Pokazując zarówno wysiłek i zaangażowanie ludzi, metody badań oraz wspaniałe zabytki, przybliża wiedzę na temat historii miasta.

Fotogramom towarzyszą oryginalne antyczne naczynia cypryjskie oraz kamienna głowa kurosa, z których najstarsze datowane są na późną epokę brązu, najmłodsze na okres hellenistyczny. Zabytki pochodzą ze zbiorów Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, które ten otrzymał w darze w latach 70. XIX wieku od  księcia Władysława Czartoryskiego.

Wystawa zorganizowana we współpracy z Paphos Agora Project oraz Zakładem Archeologii Klasycznej Instytutu Archeologii Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Autorzy wystawy:
Ewdoksia Papuci-Władyka, Robert Słaboński, Łukasz Miszk, Małgorzata Kajzer, Maciej Wacławik, Kamila Nocoń, Barbara Zając, Alicja Jurkiewicz

Z okazji 70-lecia urodzin i 50-lecia pracy naukowej Muzeum Archeologiczne w Poznaniu oraz Rezerwat Archeologiczny Genius loci ślą gratulacje i życzą kolejnych sukcesów.

Klub Miłośników Archeologii serdecznie zaprasza na kolejne spotkanie!

W roku 2011 do Muzeum Archeologicznego w Poznaniu trafiła zmumifikowana ludzka dłoń o nieznanym pierwotnym kontekście archeologicznym. Odnaleziona została przez przypadek w mieszkaniu rodziny spokrewnionej ze znanym archeologiem. Wysunięto hipotezę, że ręka może pochodzić z Egiptu. Czy możliwe jest jednak potwierdzenie tej hipotezy? Czy zmumifikowana dłoń pochodzi właśnie z Egiptu, czy też jest to przedmiot o innej proweniencji? Na nadchodzącym spotkaniu gościć będziemy Lenę Głowacką z Muzeum Archeologicznego w Poznaniu, która badała tę zagadkową rękę.

Zapraszamy do sali kominkowej MAP 11.05.2017 o godzinie 17.30! Wstęp wolny!

Podczas tegorocznej akcji „Poznańskie Dni Rodziny” w naszym muzeum będzie można sprawdzić swoją spostrzegawczość w rodzinnej grze pt. „Tajemnica zaklętych znaków”.

Na naszych stałych ekspozycjach (na I piętrze Pałacu Górków) pojawiły się starożytne znaki –  egipskie hieroglify! Pomóżcie nam wszystkie odnaleźć, spisać i rozszyfrować tajemniczą wiadomość. Spośród rozwiązanych i podpisanych kart wylosujemy drobne upominki.

Gra adresowana jest do rodzin z dziećmi i można wziąć w niej udział w dniach od 13.05 – 01.06.2017, pobierając specjalna kartę w kasie muzeum, w czasie jej otwarcia (we wtorki, środy, czwartki 9.00-15.30; w piątki i soboty 10.00-16.30; w niedziele 12.00-15.30).

Losowanie nagród nastąpi 01.06 o godzinie 16.00 a jego wyniki zostaną ogłoszone na stronie internetowej muzeum.

Zachęcamy do wspólnego, rodzinnego zwiedzania! W trakcie trwania Poznańskich Dni Rodziny (w godzinach otwarcia muzeum – Pałac Górków) dzieci do lat 12 mają wstęp bezpłatny na wszystkie wystawy. *

*Promocja nie dotyczy grup szkolnych oraz grup zorganizowanych.