30 września Centrum Inicjatyw Senioralnych zainauguruje siódmą już edycję imprezy Senioralni. Poznań. Na Wolnym Dziedzińcu Urzędu Miasta kilkuset seniorów i seniorek będzie bawić się do wtóru fragmentów komedii „neSTORY” przygotowanej przez Teatr Muzyczny w Poznaniu oraz przebojów polskiej i światowej operetki.

Impreza Senioralni.Poznań to wydarzenie, które organizowane jest zawsze w okolicach 1 października i przypadającego wówczas Międzynarodowego Dnia Osób Starszych. To ważny miesiąc dla seniorów i seniorek mieszkających w Poznaniu. Uroczysta inauguracja staje się okazją do świętowania obecności niemal 140 tysięcy poznanianek i poznaniaków powyżej 60. roku życia, a przy okazji ich życiowych historii, wkładu w rozwój Poznania (i młodszych pokoleń poznaniaków), ale i chęci życia i podejmowanych inicjatyw na rzecz poprawy jakości życia, dbania o codzienny dobrostan, rozwój osobisty, ale też o dobrą zabawę i rozrywkę.

Program tegorocznej imprezy przedstawia się imponująco. Przygotowano niemal 250 wydarzeń połączonych w kilka kategorii. Seniorzy znajdą wiec tematy związane z kulturą, turystyką, rekreacją, zdrowiem, edukacją, sportem, psychologią i rękodziełem. Przeszukiwanie programu ułatwia legenda, zawierająca kolorowe oznaczenia poszczególnych kategorii i znaczniki przy poszczególnych wydarzeniach.

Dodatkowo, wydarzenia przygotowane przez podmioty wyróżnione certyfikatem „Miejsce przyjazne seniorom” oznaczone są różowym kleksem, czyli logotypem akcji.

W październikowym programie wydarzeń znalazły się zarówno otwarte wykłady na uniwersytecie, warsztaty w Centrum Inicjatyw Senioralnych, jak i wiele ciekawych wycieczek, spotkań tematycznych, spektakli teatralnych, wystaw, zajęć sportowych, jak i drzwi otwartych i nieodpłatnych badań profilaktycznych.

Uniwersytet Adama Mickiewicza zaprosi seniorki i seniorów na wykłady profesorów poznańskich uczelni. Znaleźć tu można tematy takie jak: „Z dziejów międzywojennego Poznania: kabaretowe potyczki cyganerii artystycznej” (Uniwersytet Artystyczny), „Traktat Cycerona „De senectute” i jego aktualność” (Wydział Filologii Polskiej i Klasycznej UAM), „O teatrach poznańskich w dziewiętnastym stuleciu – rozważania historyczne i nostalgiczne” (Wydział Filologii Polskiej i Klasycznej UAM), „Najwybitniejszy a niepopularny. Bolesława Prusa przypadki (w tym wielkopolskie)” (Wydział Filologii Polskiej i Klasycznej UAM), „Strategie opisu kobiet w relacjach podróżników po imperium otomańskim” (j/w), „Ekościema” w dyskursie reklamy i public relations (Wydział Neofilologii UAM).

Centrum Inicjatyw Senioralnych zaprosi seniorów na spotkania i warsztaty, takie jak: trening pozytywnego myślenia, spotkanie dotyczące prawa rodzinnego, trening pamięci, prelekcja na temat niedosłuchu, walorów picia wody z kranu (Aquanet), warsztaty dietetyczne, asertywności oraz spotkania przygotowane w ramach Poznańskiej Akademii Bezpieczeństwa. A to tylko niektóre z licznych propozycji, z którymi spotkać się będzie można na ul. Mielżyńskiego 24.

Zapraszamy także do Muzeum Archeologicznego w Poznaniu!

Specjalnie dla seniorów przygotowaliśmy dwa spotkania w tematyce starożytnych skrybów i najdawniejszych form zapisu.

05.10. godz. 11.00 – 12.00 Spotkanie z hieroglifami

Warsztaty z nauki pisania hieroglifami

Miejsce: Ul. Wodna 27 (sala kominkowa – parter)

Zapisy w kasie biletowej MAP.

Wstęp wolny

12.10. godz. 11.00 -12.00 Spotkanie z klinami

Warsztaty z nauki pisma klinowego

Miejsce: Ul. Wodna 27 (sala kominkowa – parter)

Zapisy w kasie biletowej MAP

Wstęp wolny

Podczas nadchodzącego weekendu Muzeum Archeologiczne w Poznaniu uczestniczy w akcji 60 + Kultura. Seniorom przysługuje bezpłatny wstęp do Muzeum Archeologicznego w dniach 23 i 24 września 2017 r.

Zapraszamy serdecznie do wejścia na oficjalną stronę akcji!

http://www.nck.pl/edukacja/319380-60-kultura-weekend-seniora-z-kultura/

W ramach tegorocznej edycji Europejskich Dni Dziedzictwa zapraszamy rodziny z dziećmi do zabawy edukacyjnej w formie puzzli wielkoformatowych – „Przeszłość ukryta w krajobrazie”.

Układając puzzle dzieci będą mogły przekonać się jak z upływem czasu zmienia się krajobraz wokół nas. Poprzez układanie i dopasowywanie do siebie poszczególnych elementów krajobrazu z różnych czasów, staną się „architektami” tego krajobrazu, wyobrażając sobie, jak mogło wyglądać życie i otoczenie ludzi w przeszłości oraz co z dawnych czasów mogło przetrwać do dziś.

Puzzle wielkoformatowe przeznaczone są dla całej rodziny. Dodatkową atrakcją będą aktywności w formie warsztatów plastycznych, na których dzieci samodzielnie wykonają niektóre elementy krajobrazu.

Puzzle edukacyjne – „Przeszłość ukryta w krajobrazie”

16.09.2017 r. – 11:00 – 15:00

17.09.2017 r. – 12:00 – 15:00

Przypominamy, że ostatnie wejście jest zawsze na pół godziny przed zamknięciem a w soboty wstęp jest darmowy.

Akcja „Polska zobacz więcej – weekend za pół ceny” to znany na całym świecie marketingowy sposób promocji ofert handlowych poprzez rabaty cenowe w ograniczonym czasie.

W ramach akcji zapraszamy do tańszego zwiedzania Muzeum Archeologicznego w Poznaniu!

W ten dzień hotelarze, restauratorzy, właściciele wellnes&spa, gestorzy wszelkich atrakcji turystycznych i inni przedsiębiorcy przyłączają się do ogólnopolskiej akcji zniżkowej.

My także oferujemy 50% zniżki na bilety wstępu do Muzeum Archeologicznego w Poznaniu!

Zniżka będzie do wykorzystania podczas jesiennego weekendu 6 – 8 października 2017.

Pamiętajmy, że 7 października wstęp jak zawsze w sobotę będzie darmowy!

Scenariusz i projekt wystawy: Tomasz Skorupka

13 września – 30 listopada 2017

Na glinianych nogach

Unikatowe wyroby kultury łużyckiej z kolekcji Muzeum Archeologicznego w Poznaniu

Kultura łużycka trwała od około 1400 roku p.n.e. do mniej więcej 400 roku p.n.e. i zajmowała znaczny obszar dzisiejszej Polski. Jej charakter kształtowały nowe idee płynące z południa Europy, a szczególnie praktyki związane z obrządkiem pogrzebowym. Pod ich wpływem zanikła tradycja składania zwłok do grobu nakrywanego nasypem ziemnym lub kamiennym, a upowszechnił ciałopalny obrządek pogrzebowy połączony ze zwyczajem wyposażania zmarłego w liczne naczynia gliniane. W czasie trwania tej kultury powstają olbrzymie osiedla obronne, których najsłynniejszym przykładem jest osada w Biskupinie, rozwija się brązownictwo, a pod koniec także metalurgia żelaza. Oba te surowce wykorzystywano do wyrobu zarówno ozdób, jak i narzędzi. Kultura łużycka to także unikalne przykłady sztuki garncarskiej: różnorodne figurki zoomorficzne, rzadziej antropomorficzne, naczynia w kształcie buta czy rogu, kadzielnice, tak zwane dwojaki, trojaki i inne. Wiele z tych przedmiotów, również nie wymienione poniżej wazy, misy czy też naczynia wanienkowate, posiada różnych kształtów i rozmiarów nóżki i nogi.

Przedstawienia zoomorficzne

Modelowanie czworonogów ma dość długą tradycję, sięgającą jeszcze epoki kamienia (neolitu), ale to właśnie w czasie trwania kultury łużyckiej przedstawienia zwierząt stały się niezmiernie popularne. Nowością było najpewniej wypalanie z gliny ptaków, które, sądząc po ilości odkrytych przedmiotów, były formą najbardziej rozpowszechnioną. Niestety, w zdecydowanej większości są to modele bardzo schematyczne, pozwalające jedynie na ogólne stwierdzenie, że jest to ptak pływający lub kroczący. Ornamentyka figurek ptaków ma wyłącznie cechy dekoracyjne, nawiązujące do kanonu, który stosowano do zdobienia naczyń czy biżuterii i stąd też określenie konkretnego gatunku nie jest możliwe. Jedynie zgrubienia po bokach mogą wskazywać na cechy anatomiczne i służyć akcentowaniu skrzydeł. Gatunki ssaków zostały wierniej odzwierciedlone, rozpoznajemy m. in. bydło, barana, kozła, świnię lub dzika, niedźwiedzia, jelenia i konia. Zwykle posiadają one cztery nogi, rzadziej jedną lub są ich pozbawione. Zarówno ptaki, jak i ssaki wyobrażano w postaci pełnych figurek, grzechotek lub naczyń.

Przeznaczenie poszczególnych typów przedmiotów było różne. Pełne figurki zwierząt mogły być wykorzystywane w obrzędach religijnych i służyć przykładowo jako ofiara zastępcza (w zabiegach magicznych zamiast żywych zwierząt używano glinianych modeli) lub też odgrywać jakąś rolę w kulcie płodności. Warto zwrócić uwagę na fakt, iż, podobnie jak część artefaktów neolitycznych (głównie wyobrażenia ludzi), niektóre figurki pozbawione zostały głowy. Grzechotki kojarzone są najczęściej z zabawkami dla dzieci, ale dzięki badaniom antropologicznym (przeprowadzonym przykładowo na cmentarzysku w Kowalewku) wiemy, że wkładano je również do grobów młodych kobiet, a nawet mężczyzn. Musiały więc mieć one także inne przeznaczenie; obecnie łączy się je z kultem solarnym. Naczynia z wyobrażeniem zwierząt pełniły zaś prawdopodobnie rolę lampek, rytonów lub naczyń kultowych, używanych na przykład podczas obrządku pogrzebowego.

Przedstawienia antropomorficzne

W kulturze łużyckiej postaci ludzkie występują częściej na naczyniach glinianych w formie reliefu wgłębnego, aniżeli w formie osobnych figurek. Rzadkie przykłady tego typu zabytków cechuje bardzo uproszczona forma – nie podkreślano szczegółów anatomicznych, głowa jest ledwo zaznaczona, ramion brakuje lub są rozpostarte, ledwie widoczne nogi są w rozkroku lub stanowią płaską podstawę całości. Poza nielicznymi wyjątkami (idole męskie) nie posiadają one cech umożliwiających nawet określenie płci. Wyjątkowym znaleziskiem jest naczynie w formie kobiety trzymającej oburącz misę, które odkryto w Deszcznie, woj. lubuskie. Gliniane figurki antropomorficzne nawiązują jeszcze do tradycji neolitycznych, łączą się z kultem płodności i urodzaju. Wskazuje się także na ich związek z bóstwami akwatycznymi i lunarnymi.

Naczynia w kształcie buta

Wyobrażenie nogi ludzkiej lub buta posiada bardzo długą tradycję w pradziejach Europy, ale dopiero w kulturze łużyckiej gliniane naczynia tego typu stają się popularne na tak dużą skalę. Dla omawianego okresu charakterystyczne są dwie ich formy: noga zwieńczona naczyniem wazowatym lub kubkiem oraz sama noga (niekiedy wyposażona w ucho). Zdobienie nogi odczytuje się często jako odzwierciedlenie szczegółów anatomicznych (palców) bądź wiązania buta (np. obuwia typu opanek), choć nie można wykluczyć, że są to wyłącznie motywy dekoracyjne. Na uwagę zasługują dość często występujące plastyczne guzki umieszczone po obu stronach naczynia, które mogą imitować kostki. Wyjątkowa forma przedmiotu może sugerować, iż nie wykorzystywano ich jako elementu zastawy codziennego użytku. Zdecydowana większość tego typu naczyń odkryta została w grobach i należy je wiązać z obrządkiem pogrzebowym oraz sferą wierzeń (symbolika przejścia ze świata żywych do świata umarłych).

Naczynia w kształcie rogu

Naczynia w kształcie rogu, zwane także pucharkami, są przykładem przedstawień figuralnych zwierząt. Znajdujemy pośród nich egzemplarze smukłe i pękate, wygięte na całej długości i proste, zaopatrzone w ucho lub tego elementu pozbawione. Ornamentyka naczyń odpowiada kanonom zdobniczym stosowanym przy ceramice codziennego użytku. Zdecydowana większość pucharków w kształcie rogu znaleziona została w grobach. Wśród badaczy panuje przekonanie o kultowym znaczeniu tych naczyń, choć pojawiają się też sugestie, że korzystano z nich w czasie obrzędów, przy okazji różnych zabiegów magicznych.

Kadzielnice

Jest to specyficzna grupa przedmiotów, zwanych również piecykami, których przeznaczenia nie udało się do końca wyjaśnić, choć z pewnością wiązało się ono z obrządkiem pogrzebowym. Naczynia tego typu mają stożkowatą podstawę, zwykle z trzema owalnymi otworami, a wieńczy je miseczka. Wyjątkowym znaleziskiem jest kadzielnica, na której wymodelowano elementy ludzkiej twarzy – nos i uszy.

Szpule

Osobną kategorię zabytków stanowią szpule nazywane w literaturze również świecznikami lub podpórkami. Są to przedmioty gliniane w kształcie słupka, zakończonego po obu stronach płaskimi podstawkami lub o jednym końcu miseczkowatym. Mogły być one wykorzystywane do różnych celów, służyć jako szpulki na nici, świeczniki o przeznaczeniu kultowym itp. Ponadto ostatnie badania wykazały, iż część znalezisk wykorzystywano przy produkcji soli, a mianowicie podpierano nimi umieszczone nad rozżarzonym popiołem naczynia, w których warzono sól. Zdecydowana większość tych przedmiotów odkryta została w grobach i każdorazowo był to tylko jeden egzemplarz. W aspekcie funeralnym miały one znaczenie symboliczne i mogły odzwierciedlać zajęcie, jakim trudnił się zmarły za życia.

Trojaki

Trojakami nazywamy trzy połączone ze sobą wazowate naczynia (w kulturze łużyckiej występują również dwojaki). Znane są trzy ich warianty: pierwszy stanowią naczynia, w których każdy składający się nań element stanowi odrębną całość; drugi to naczynia połączone od wewnątrz niewielkim otworem (otworami); w trzecim brzusiec stanowi całość, a trójdzielność zaznaczona jest poprzez więcej niż jedną szyjkę i wylew. Różnorodna budowa tych przedmiotów nie pozwala na jednoznaczne określenie ich zastosowania.

Stoliki

Wśród unikalnych wyrobów glinianych ludności kultury łużyckiej znajdują się też tzw. stoliki oparte na trzech lub czterech nogach o bardzo różnej wysokości. Sam „blat” bywa okrągły lub prostokątny. Również w tym przypadku określenie funkcji tych naczyń nastręcza trudności. Mogły być one zarówno podpórkami (podobnie jak szpule), jak i podstawkami.

Tomasz Skorupka

*Muzeum Archeologiczne w Poznaniu tylko promuje akcję MHP. W celu przekazania przedmiotów prosimy o kontakt pod wyżej podanym numerem i adresem email.

Uprzejmie informujemy, że w dniu 15 sierpnia wystawy Muzeum Archeologicznego w Poznaniu i Rezerwatu Archeologicznego Genius Loci są nieczynne. Zapraszamy serdecznie od środy 16 sierpnia 2017.