SEKCJA OKRESU PRZEDRZYMSKIEGO I OKRESU RZYMSKIEGO
Dr Józef Bednarczyk, mgr Małgorzat Andrałojć, mgr Mirosław Andrałojć, mgr Adriana Romańska
Instytut Prahistorii UAM; „Refugium” S.C.; Fundacja Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań
Nieinwazyjne badania osiedli kultury przeworskiej na Kujawach
Badaniami objęte zostały rozległe przestrzennie, węzłowe osiedla kultury przeworskiej w Kruszy Zamkowej stan. 3, Gąskach stan. 18 i Parchankach stan.12A. W ramach projektu, dofinansowanego przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego i Kujawsko-Pomorskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków wykonano: zdjęcia lotnicze, prospekcję przy użyciu detektora zabytków metalowych w warstwie ornej, planigrafię innych zabytkow ( ceramika, kości, szkło) oraz pomiary geomagnetyczne.
Łącznie w latach 2008 – 2009 zarejestrowano struktury wziemne ( obiekty nieruchome) na powierzchni 12 ha , czytelne w formie wyraźnych układów przestrzennych, które bez żadnych wątpliwości identyfikować można z reliktami plan owej zabudowy. Pozyskano około 300 monet: kilka celtyckich, ponad 200 rzymskich ( w większości z lat panowania Wespazjana – Marka Aureliusza, sporadycznie późniejszych cesarzy) oraz kilkadziesiąt średniowiecznych i nowożytnych ( głównie boratynek), a także liczne inne wytwory metalowe ( ze srebra, brązu i ołowiu), w tym importy prowincjonalno rzymskie.
Przeprowadzone badania (a) ujawniają – częściowo tylko dotąd dostrzegany potencjał poznawczy kujawskich osad z okresu rzymskiego, (b) potwierdzają – w odniesieniu do nich szczególna przydatność nieinwazyjnych metod prospekcji, (c) ukazują – z całą ostrością skalę zagrożenia ze strony nielegalnych poszukiwaczy i skutki uprawianego przez nich procederu.
Prof. dr hab. Aleksandra Cofta-Broniewska, mgr Małgorzata Andrałojć, mgr Mirosław Andrałojć
Instytut Prahistorii UAM; „Refugium” S.C., Poznań
Monety celtyckie odkryte podczas badań elektromagnetycznych powierzchni stanowisk archeologicznych w rejonie Inowrocławia. Grupa kruszańska kultury przeworskiej
W wystąpieniu zostaną poruszone zagadnienia wynikające z faktu odkrycia po raz pierwszy monet celtyckich w trakcie badań archeologicznych na stanowiskach kujawskich. Pozyskano je przy zastosowaniu metody rejestrowania układów anomalii elektromagnetycznych na powierzchni stanowisk archeologicznych. Zaprezentujemy przebieg i wstępne wyniki analizy numizmatycznej 4 odkrytych monet. Przedstawimy argumenty świadczące o zasadności konstytuowania kujawskich typów monet celtyckich, a zatem o możliwości funkcjonowania w rejonie Inowrocławia mennictwa grupy Celtów o zorganizowanej władzy politycznej. Wskażemy implikacje tego odkrycia dla kwestii pobytu plemion celtyckich na Kujawach i kierunków wpływów ze świata celtyckiego jakie w świetle numizmatyki można odnotować na tym terenie.
Mgr Michał Dziób
Archeologiczna Pracownia Badawcza „THOR”, Niechanowo
Wstępne wyniki archeologicznych badań ratowniczych przeprowadzonych na reliktach osady kultury łużyckiej i kultury przeworskiej, Wieniec, gm. Brześć Kujawski, stan. 15
Stanowisko nr 15 w Wieńcu zostało odkryte w trakcie prospekcji powierzchniowej obejmującej pas przyszłej autostrady A1. Szerokopłaszczyznowe badania wykopaliskowe rozpoczęto w lipcu 2008 roku, a pracami tymi z ramienia Archeologicznej Pracowni Badawczej „THOR” kierował mgr Michał Dziób. Przedmiotowe badania ujawniły pozostałości dwóch osad położonych na północnym stoku doliny rzeki Zgłowiączki. Jedna z nich zamieszkiwana była przez ludność kultury łużyckiej, druga – kultury przeworskiej. W ich obrębie znajdowało się również kilkanaście grobów popielnicowych i jamowych powiązanych z tymi osiedlami. Oprócz reliktów wymienionych jednostek taksonomicznych, odkryto również ślady egzystencji ludności neolitycznej (KPL, KAK, KCSZ). Istotną składową stanowiska w Wieńcu było cmentarzysko szkieletowe, którego chronologię określono na okres nowożytny (XVI-XVIII wiek).
Do dnia dzisiejszego przebadano ponad 450 arów, dokumentując przeszło 2000 obiektów nieruchomych. W trakcie prac pozyskano około 48.000 fragmentów ceramiki naczyniowej. Wśród ciekawszych znalezisk wymienić należy kilkanaście ułamków form odlewniczych, kilkadziesiąt zabytków kościanych (głównie przekłuwaczy) oraz liczne wytwory kamienne i krzemienne. Zbiór uzupełniają rzadziej spotykane wyroby metalowe.
Wyniki przeprowadzonych badań wskazują, iż stanowisko Wieniec 15 jest jednym z ciekawszych i bardziej skomplikowanych w obrębie odcinka kujawskiego planowanej autostrady A1.
