27 kwietnia 2010
Mgr Jacek Nowakowski
Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków, Delegatura w Lesznie
Aiborne Laser Scanning (ALS) w polskiej archeologii. Próby, doświadczenie, wyniki
Airborne laser scanning ALS (Lidar) jest metodą nieinwazyjną stosowaną z powodzeniem do badań archeologicznych. Jest to metoda, która znalazła zastosowanie do badań archeologicznych w Europie stosunkowo późno, bo dopiero w ostatniej dekadzie. Próby zastosowania ALS w archeologii podjęto również w Polsce. Pierwsze badania przeprowadzone zostały w 2008 r. i objęto nimi obszar leśny o powierzchni 20 km2 w sąsiedztwie Piły. W prezentowanym referacie zostanie omówiona pokrótce ta metoda badań oraz uzyskane dzięki nim wyniki
Mgr Henryk Klunder, mgr Paweł Pawlak
Pracownia Archeologiczno-Konserwatorska, Poznań
Wyniki badań wykopaliskowych w Obłaczkowie stan. 7, gmina Września w latach 2006 – 2009
W latach 2006-2009 Pracownia Archeologiczno-Konserwatorska z Poznania przeprowadziła badania wykopaliskowe na stanowisku 7 w Obłaczkowie, gm. Września. Rozpoznano obszar 4,63 ha , rejestrując 2546 obiektów nieruchomych oraz ok. 55 tys. źródeł ruchomych. Odkryto pozostałości związane z osadą ludności kultury pucharów lejkowatych, osadą i cmentarzyskiem kultury ceramiki sznurowej, osadą kultury łużyckiej-pomorskiej, osadą i cmentarzyskiem kultury przeworskiej późnego okresu rzymskiegi i okresu wędrówek ludów, osadą wczesnośredniowieczną z faz D i E oraz z wsią późnośredniowieczną. Wyjątkowe znaczenie dla chronologii osadnictwa na tym terenie ma pozyskany bardzo liczny zasób materiałów do badań dendrologicznych pochodzących z kilkudziesięciu studni kultury przeworskiej, wczesnego oraz późnego średniowiecza.
SEKCJA PRADZIEJOWA
Dr Jacek Kabaciński
Instytut Archeologii i Etnologii PAN, Poznań
Stanowisko wczesnomezolityczne nr 7 z Krzyża Wielkopolskiego
Przypadkowe odkrycie kilkunastu wytworów z poroża i kości w Krzyżu Wielkopolskim w 2003 roku zaowocowało trwającym po dzień dzisiejszy interdyscyplinarnym projektem badawczym dotyczącym jednego z najbardziej intrygujących stanowisk wczesnomezolitycznych Niżu Europejskiego. W trakcie kilku krótkich sezonów badawczych pozyskano blisko 20 toporów i siekier wykonanych z poroża łosia, jelenia i kości tura. Towarzyszy im kilkaset odpadów produkcyjnych, obejmujących zarówno prawie kompletne poroża łosi i jeleni, fragmenty szkieletów łosi, jeleni, koni, niedźwiedzi i psów oraz kilkutysięczny inwentarz krzemienny. Unikatowym znaleziskiem jest berło w kształcie głowy ptaka wykonane z poroża jelenia datowane radiowęglowo na wczesny okres borealny.
Zabytki z surowców organicznych oraz część wytworów z krzemienia odkryto w obrębie rozbudowanej sekwencji gytii i torfów wypełniających paleomeander Noteci, nad którym ulokowane było stanowisko. Kilkanaście akceleratorowych oznaczeń wieku tych osadów jak i samych zabytków pozwoliło określić wiek stanowiska na sam koniec okresu preborealnego oraz wczesny okres borealny.
W świetle dotychczasowych, ciągle jeszcze wstępnych wyników badań, jednym z głównych rodzajów działalności na stanowisku była prowadzona na masową skalę produkcja siekier i toporów z poroża jelenia i łosia.
Dr Józef Bednarczyk, prof. dr hab. Aleksander Kośko, mgr Natalia Witkowska
Instytut Prahistorii UAM, Fundacja Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań
Gąski stan. 21, gmina Gniewkowo, woj. kujawsko – pomorskie. Obiekt obrzędowy z epoki kamienia i żelaza – II sezon badań
Badania były kontynuacją prac zainicjowanych w latach 80-tych przez Zespół Badań Kujaw Instytutu Prahistorii UAM. W obrębie eksplorowanej w 2009 roku powierzchni 8 arów ( zbadano do końca 5,9 ara) odsłonięto zarys kurhanu zbudowanego na planie trapezu o wymiarach 52×14/4 m ( oznaczonego literą A).
Nasyp składał się z dwóch warstw: próchniczno-piaszczystej zgarniętej z najbliższego otoczenia oraz przykrywającej ją czarnej bagiennej ziemi przywiezionej z pobliskich Błot Gąsko-Ostrowskich. W części czołowej zarejestrowano ubogo wyposażony grób KPL zawierający spalone szczątki zmarłego (mężczyzna w wieku około 30 lat). W nasyp wkopane zostały, późniejsze chronologicznie okazałe konstrukcje kamienne, interpretowane jako obiekty obrzędowe KAK zawierające niekompletne, przemieszczone kości ludzkie oraz szkielety zwierzęce ( krowy i drobne przeżuwacze). Kolejne fazy wykorzystania nasypu poświadczają pojedyncze groby ciałopalne kultury grobów podkoszowych i kultury przeworskiej. Badania będą kontynuowane.
Dr Jarosław Rola
Muzeum Okręgowe, Piła
Nowe wyniki i informacje dotyczące badań na wczesno brązowym cmentarzysku w Śmiardowie Krajeńskim, gm. Krajenka
Cmentarzysko wczesnobrązowe w Śmiardowie Krajeńskim (gm. Krajenka, stan. 1) ma historię badań liczącą blisko 80 lat. Jego ogromny potencjał poznawczy został w dużej mierze utracony w wyniku II wojny światowej. Niemniej jednak badania wykopaliskowe prowadzone na nim w ostatnich latach dostarczają nowych źródeł. Zostaną one przedstawione na konferencji.
